quarta-feira, 16 de maio de 2007

F-FDTL Prontu Dialogu ho Petisionariu



DILI –Falintil-Forsa Defeza Timor Leste (F-FDTL) prontu halao dialogu ho membru petisionariu atu buka solusaun ba krizi nebee akontese iha nasaun nee.

Governu promete katak sei foti desizan ba probelma petisionariu nian hafoin parte F-FDTL ho petisionariu tuur hamutuk.

Primeiru Ministru Jose Ramos Horta, Vice Primeiru Ministru Estanislau da Silva ho Komandante F-FDTL Brigadeiru Jeneral Taur Matan Ruak, inklui hirarkia komando F-FDTL sira seluk, Segunda horseik, halao inkontru hodi diskuti problema petisionariu nian.

Hafoin inkontru, Vice Primeiru Ministru Estanislau da Silva hatete, governu seidauk hola desizaun ba problema petisionariu. Tanba sei promove dialogu. Dialogu nee sei halao tuir rekomendasaun husi parte Komisaun Notaveis. “Primeiru pasu inplementa rekomendasaun” katak Ministru Agrukutura nee.

Tuir Estanislau, dialogu nebee atu promove sei inklui mos komandante F-FDTL no membru sira hotu. Nunee, F-FDTL rasik iha vontade makaas atu halao dialogu. Nia mos husu atu FDTL sira koalia ho laran luak no nakloke ba malu para bele rezolve problema nee.

Hafoin inkotru, Brigadeiru Taur Matan Ruak, lakohi atu fo komentariu. Inkontru nee, hola parte mos xefi estadu Major Koronel Lere Anan Timor, Teneti Koronel Falur Rate Laek nomos komadante sira seluk.

Hafoin halao servisu durante fulan hirak nia laran, Komisaun Notaveis nebee harii husi eis Primeiru Ministru Mari Alkatiri no kontinua husi Primeiru Ministru Jose Ramos Horta atu halao invetigasaun iha F-FDTL no petisionariu, entrega relatoriu final ba governu iha fulan Fevereiru liu ba.

Porta voz Komisaun Notaveis Pe Antonio Goncalves hatete, buat barak mak nia koalia tiha ona konaba aktividade komisaun nian hahu husi servisu too nia rohan.

Nia dehan, konkluzaun jeral husi relatoriu nee rasik positivu, tanba komisaun laos orgaun judicial nebee halo investigasaun kriminal. Haree fenomena nebee mosu nia konkluzaun positivu ba ema hotu. La kondena F-FDTL no Petisaun.

Husi parte F-FDTL no petisionariu laiha ida mak sala ou loos.Tanba, frakeza iha petisionariu mos frakeza iha F-FDTL. “Sala, sala hotu. Loos, loos hotu”, Pe. Goncalves hateten.

Hataan konaba karik relatoriu nee bele fo posibilidade ba petisionariu sira atu tama fali F-FDTL Amo Antonio Goncalves hatete, atu tama fali F-FDTL ka lae nee hot-hotu depende desizaun husi orgaun soberania hotu. “Depende Orgaun Soberania”.

Rekomendasaun nee rasik iha rua, ida ba F-FDTL no ba petisionariu. Relatoriu nee hamutuk 67 pagina inklui material 18.460 reposta husi petisionariu. Inklui mos dokumentu husi komandu no seluk tan hodi aneksu ba relatoiriu nee.

Komisaun Notaveis harii husi eis Primeiru Ministru Marii Alkatiri iha fulan Abril 2006, hafoin simu petisaun husi 591 petisionariu sira. Alkatiri rekomenda atu komisaun nee halao nia servisu durante fulan tolu (3), maibe tanba mosu konflitu iha fulan Maio, servisu komisaun paradu too fulan Augustu ho la susesu. Durante servisu husi fulan Maio too Agustu komisaun konsege halao reuniaun dala sanolu.

Bainhira Jose Ramos Horta lori kargu nudar Primeiru Ministru ba segundu konstitusional hodi troka Marii Alkatiri, servisu komisaun prolonga too 30 Outubru 2006 liu husi despaisu no 08/2006/PM.

Nunee iha 6 Setembru komisaun hahu hikas nia reuniaun no prepara programa hodi halao intervista ba komando F-FDTL no petisionariu sira atu responde ba loron 60 nia laran. dd