quarta-feira, 14 de maio de 2008

Kazu Korupsaun ho Valor $4.000 Tama Ona ba Tribunal

Edition: 14 May 2008

DILI- Deputy Prokurador Jeral, Ivo Jorge Valente hatete katak Prokuradoria Jeral komesa iha ona progresu ba investigasaun kazu korupsaun, tanba iha loron 24 Marsu foin lalais nee Prokuradoria hatama ona kazu korupsaun ida ba Tribunal atu prosesu tuir julgamentu. Lia hirak nee hatoo husi Deputy Prokurador Geral, Ivo Jorge Valente ba jornalista iha ninia servisu fatin, Prokuradoria Geral Republika (PGR), Kaikoli, Dili, Tersa (13/5).
Tuir Ivo katak kazu nebee mak hatama hodi rejistu iha Tribunal nee, Prokurador Vicente Fernandes e Brito mak kaer ou atende, tanba nee ho progresu nebee mak Prokurador Vicente halo ba kazu korupsaun iha distritu.
Kazu nebee Prokurador Vicente kaer nee mak hanesan halo ona akuzaun hodi hatama ba Tribunal iha 24 Marsu 2008, nebee ema nee halo korupsaun ho valor US$4.000,00, nee akontese iha aldeia Fatumetan, Distritu Kovalima-Suai ho ninia prosesu inkeritu No. 96/PDS/2007.
“Ho akuzasuan nebee mak hatama tiha ona nee sigfika katak hein deit tribunal bolu parte sira nee hotu atu halao prosesu julgamentu. Ida nee mos signifika Ministeriu Publiku halo ona pasu ida ba oin, hodi nunee ita hein prosesu husi tribunal,” hatete Ivo.
Tanba, tuir Ivo katak iha 35 kazu korupsaun mak rejistu iha Ministeriu Publiku, ho nunee nudar Deputy Prokurador Jeral halao ona briefing ho Prokuradores sira nebee mak prosesu kazu korupsaun hanesan Prokurador Vicente Fernandes nebee kaer kazu korupsaun iha Distritus.
Ho nunee, progresu balu nebee mak Prokurador Vicente halo ba kazu korupsaun mak iha kazu korupsaun ida tan nebee akontese iha Distritu Ainaro nebee, Prokuradoria simu prosesu nee husi gabineti inspektorat Jeral maibe arguidu nee antes de halo akuzasaun tuir infomasaun katak arguidu nee sai tiha ona husi nasaun Timor, hodi nunee kazu nee arkiva provizoriumente ho valor korupsaun osan US$28.86.000.
Ivo mos hatutan katak kazu nee arkiva laos signifika katak prosesu nee taka ona, maibe prosesu nee iha posibilidade atu loke fali, wainhira arguidu nee tama fali mai nasaun Timor, ninia proses inkeritu No.33/PDS/IV/2007.
Iha fali mos konaba prosesu investigasuan ba kazu korupsaun iha Lospalos, hatete Ivo katak nebee konaba halo alkatraun entre Lospalos ho sub-distritu, ho nunee iha tempu badak sei bolu eis membru governu ida, nebee uluk kaer pasta importante iha konstruksaun ba estradas.
Iha parte seluk tuir Ivo katak kazu korupsaun nebee mak rejistu iha gabineti Prokuradoria sei prosesa tuir lei nebee mak vigora iha nasaun nee hanesan lei UU No. 31/99 (lei Indonezia nian nebee aplikabel iha TL) no uja artigu lei Kodegu Penal Indonezia nebee mos sei uza iha Timor liu iha artigu 418 KUHP nebee ninia pena prizaun tinan 3, artigu 419 KUHP ho nia pena prizaun tinan 5 ho mos artigu 240 KUHP ho nia pena prizaun tinan 12.
Kazu STAE, Diskunfia Deputadu Ida Involve
Relasiona ho kazu indikasaun korupsaun STAE konaba uza sasan durante Eleisaun, Prokuradori Geral Republika (PGR) sei bolu eis membru governu ida nebee agora dadaun halao nia funsaun nudar membru Parlamentu Nasional (PN) atu autoriza mai hodi fo depoimentus ruma, tanba diskunfia mos involve iha kazu nebee refere.
“Ami iha provas nebee mak diskunfia eis membrus governu ida nebee inklui nia naran iha laran ho nunee ami espera katak wainhira ami husu PN atu autoriza eis membru governu nee nebee agora halao knaar hanesan deputadu PN, karik atu mai fo depoimentus ruma, tantu hanesan testamuina tantu hanesan mos arguidu,” haktuir Ivo.
Ivo hatete, Prokuradoria husu kolaborasaun no apoiu husi membrus deputadus atu fo prioridade ba servisu Ministeriu Publiku hodi fo autorizasaun para membru PN nee atu mai presta deklarasaun hanesan arguidu.
Kazu nee rasik, hatete Ivo, iha sasin ou depoimentus balu ou suspeitu balu nebee mak Provedoria Direitus Humanus seidauk rona ou seidauk foti nia depoimentus, entaun Ministeriu Publiku presiza rona no halo klarifikasaun.
Tuir Ivo mos katak ba kazu STAE nian nee iha ona arguidu nain 4 mak Ministeriu Publiku determina.
PGR tuir planu sei halao audensia ho ema nain walu (8) nebee diskunfia involve iha kazu indikasaun korupsaun uza sasan durante iha STAE.
Tuir Ivo katak kazu nee rasik Provedoria entrega ona ninia rekomendasaun mai iha Prokuradoria ho nunee prosesu ba investigasaun kazu nee komesa halao ona, tanba nee mak Prokuradoria iha ona planu atu bolu ema nain 8 hodi halo audensia.
Tuir Provedor Sebastiao Dias Ximenes iha momentu entrega rekomendasaun nebee halao iha Edifisiu PDHJ, Kaikoli, hatete katak kazu nee nudar inisiativa rasik husi PDHJ ho no Referensia IP-09/07/BG nebee rejistu iha PDHJ iha Janeiru 2007 mak kazu STAE konaba sasan nebee uja durante eleiasaun no iha Direisaun Nasional Administrasaun Financas.
Tuir Sebastiao katak Provedor mos konsege rekoila dokumentus ofisial husi Direisaun Alfandega. Ho nunee Provedor konklui katak iha indisius nebee forte hatudu iha funsionariu balu, eis membrus governu no emprezariu balu sai nudar suspeitu, tanba iha responsabilizasaun direita ba hahalok pratika mal administrasaun, abuzu de poder nomos pratika de krime korupsaun tanba futu lia hamutuk hodi halakon orsamentu estadu nebee boot. arm

Sem comentários: