sexta-feira, 20 de julho de 2007

Timor Leste: Aliansi Prontu Intrega Governu ba Fretilin

Edition: 20 July 2007

DILI – Aliansi Maioria Parlamentar (AMP) prontu ona intrega poder ba Fretilin atu forma governu. Desizaun AMP nian nee suzere liu husi inkontru lideres partidu politiku nebee hetan asentu iha parlamentu nasional iha Dare, Dili, Kinta (19/7).

Inkontru ba dala rua nebee lidera husi Prezidenti Republika Jose Ramos Horta nee, hanesan sinal ida hodi bolu hamutuk lider partidu sira hodi diskuti formas diak atu harii governu no diskuti mos lei balun nebee suzere partidu atu kaer governu iha periodu 2007-2012.

Sekeretario Jeral Partido Demokratiku (PD) Mariano ‘Assanami’ Sabino husu ba peritus ba lei atu interpreta didiak konstituisaun RDTL hodi disidi partido Fretilin ou Aliansa Maioria Parlamentar (AMP) forma governu.

“Ami idak-idak maka intrepreta lei ladun diak, tanba idak-idak foti tuir vantazen ba nia partido. Tuir lolos nee peritus lei konstituisaun maka bele fo desizaun. Ami AMP prontu fo Fretilin maka forma governu depois maka AMP haree nia programa liu husi Parlamentu Nasional,” hateten Mariano Sabino ba diariu nee iha oras deskansa. Retiru nee remata iha tuku 20:00 Otl. Iha retiru politiku nee Prezidenti PSD Mario Viegas Carasccalao ho Prezidenti ASDT Francisco Xavier do Amaral maka la marka prezensa.

Mariano Sabino haktuir iha enkontru nee Presidenti Republika Jose Ramos Horta esforsu tebes hodi buka dalan forma governu grande inkluzaun. Maibe dalan atu ba neba susar tebes tanba partido politiku idak-idak mantein nia programa nebee maka promete ba povu.

Haree ba TL adopta sistema semi prezidensal, Sabino esplika, signifika katak see maka forma governu mai husi partido maioria iha Parlamentu Nasional. Sistema prezidensial iha eleisaun hili Prezidenti I, Prezidenti maka forma governu liu husi nia maka hili ministru. Semi Prezidensial nee hatudu katak partido manan hatudu Premeiru Ministru (PM) depios PM nee maka hili ministru nebee atu servisu hamutuk.

Kestaun seluk, tuir Sabino, TL mos adopta sistema multipartidaria. Signifikam, eleisaun tinan lima oin mai, sei la iha partido ida maka manan maioria. Refere ba situasaun ohin loron Prezidenti Republika maka tenki haree diak ba aban bairua nian nee hatudu katak konstituisaun tenki loke-an liutan. “Maske la hetan solusaun sei iha loron atu diskuti. Maibe haree ba tempo besik ona AMP fo dalan ba Fretilin forma governu,” Mariano Sabino hatutan.

Iha parte seluk membru Konselhu Politiku CNRT nebee lakoi temi nia naran hatete, iha retiru politiku nee sei laiha nia rezultadu, tanba partido idak-idak mantein nia posisaun. Maibe atu forma governu AMP oferese ba Fretilin.“Governu grande inkulzaun sei la iha,”dehan fontes nee. jornalista diariu nee tenta atu dada lia ho lider Fretilin maibe fopntes refere la fo tempu.

Tuir observasaun diairu nee maske lider sira disidi retiru politiku iha Dare, maibe kondisaun astrada iha neba susar tebes. Iha povu kiik ida hatete lider sira kuandu atu koalia politik buka dalan mai iha Dare, maibe sira nia matan aat karik sae mai iha Dare nee. Estrada koak no fatuk laran. Dare laos suku nebee dok husi Dili, I Dare parte husi Distritu nian. “Hau ida husi povu Dare nian husu ba lider sira koalia politik importante tau interese ba nesesidade povu nian,” dehan povu kiik nee wainhira haree jornalista sira nadodon tun husi Dare mai. bre

Sem comentários: