segunda-feira, 26 de novembro de 2007

Lucia Husu Sarmento Lalika Asbun Povu Hela Uma Estadu La Selu

Edition: 23 November 2007

DILI – Ministra Justisa Lucia Lobato husu ba Deputadu Domingos Sarmento atu lalika koalia arbiru deit ou asal bunyi (asabun). Lucia mos husu ba eis Ministru Justisa Domingos katak bazeia ba lei nebe maka atu troka Diretur presiza iha investigasaun no kriteria saida maka atu troka Diretur ida.

“Hau husu ba Deputadu nee presiza hatudu tuir lei la bele koalia asal bunyi deit maibe kestaun la iha influensia ba povu,”dehan Ministra Justisa Lucia Brandao Lobato ba jornalista iha Salaun Delta Nova wainhira partisipa abertura seminar konaba komemorasaun konvensaun Diretus labarik nian ba dala 18 Kinta, (22/11).

Tuir Lucia katak antes atu troka, nia fo fulan tolu ba Diretur sira atu servisu hodi kontribui ba governu ho nasaun nee. Liu husi avaliasaun Ministra hili Diretur nebe maka kontinua servisu no Diretur nebee bele troka. Ministra Justisa nee mos esplika liutan katak tanba urjensia no ejijensia hodi halao programa governu nian maka presiza energia foun ho hanoin foun. See Diretur ida maka servisu iha tinan 7 nia laran nee mos sai baruk ona, nee maka troka hodi hatama energia foun.

Ministra Justisa nee hatutan katak halo nomeasaun hodi troka Diretur hirak nee la arbiru deit, maibe halo tuir prosedur no tuir lei. Lei rezime kareira no lei funsaun publika. Terra propriedade sai hanesan Dirasaun nebe kumplikadu liu iha Ministeriu justisa nia konta.

“Hau husu ba Eis Ministru Justisa durante tinan lima ba kotuk saida maka halo iha Dirasaun Terra Propriedade hodi ajuda governu atende problema barak konaba rai nian. Eis Ministru Justisa la iha planu Zero Cortado. Nunee la iha lei ida maka produs iha problema rai nian,”katak Lucia hodi kestiona kapasidade Domingos Sarmento hanesan ministru Justisa iha periode primeiru governu konstitusional.

Tuir Ministra katak asuntu rai nee importante tebes ba nasaun nee. Kritika bele iha mais tenki iha baze, tuir lei no rasional.

Troka Diretur nee laos intensaun politika. Tuir Ministru Justisa katak iha nia knar sei la buka hatene ema nebe servisu iha Ministeriu kompetente nee mai husi partido nebe. Eis Ministru Justisa loke tok artigu nebe maka bandu la bele troka Diretur ida.

“Hau troka Diretur ida, nee hau nia kompetensia tomak tuir lei fo i hau asumi responsabilidade tomak, ”Lucia komenta.

Povu Hela Uma Estadu La Selu

Iha oportunidade nee, Ministra Justisa propoin ba povu nebee maka hela uma estadu nian lalika seluk fulan-fulan US10. Tanba iha programa governu anterior nian oras nee lao dadaun ema nebe maka hela uma estadu tenki seluk. Wainhira governu halo politika hodi atribui rai no uma ba ema atu hela, maka foin bele hare ba asuntu nee.

“Hau husu ba povu kiik sira nebe maka susar atu hetan osan agora dadaun hela uma estadu nian la bele selu. Ida nee maka hau atu hadia iha Dirasaun Terra propriedade,” Lucia apela.

Lobato responde ba deklarasaun Deputadu Domingos Sarmento katak ministra justisa Lucia Lobato iha loron Sesta troka diretores tolu, diretor adminstrasaun, diretor Rai propriedade ho diretor prizaun iha ministeriu laran. Domingos dehan desizaun Ministra hamosu injustisa i kria dadaun politika fragmentismu iha Governu AMP nia laran, nebe halo nasaun nunka bela lao ba oin.

Deklarasaun Domingos kestiona desizaun ministra Lucia hodi demite ema ida, hodi foti fali ema ida la liu husi investigasaun, no la hatene katak ema nee sala ka ema nee los, entaun ministra atu harii justisa iha Timor-Leste ka ou harii fali injustisa.

Hahalok ida nee Sarmento konsidera nudar politika fragmentasaun ka politika fahe poderes. Hanesan informasaun hatete katak ministeriu justisa Partidu Sosial Demokratiku (PSD) nian, tan nee tenki ema PSD deit maka sai diretor iha neba. Nunee mos iha ministeriu seluk fahe ba partidu seluk. Ida nee hamosu inpresaun partidu fahe ministeriu tuir ida-idak nia porsi konforme fragmentismu poltika. Se partidu politika trata kestaun nasaun ho fragmentasaun politika maka Nasaun Timor-Leste sei la lao ba oin.

Sarmento hatutan, diretores nebe ministra troka mai hosi konkursu publiku, laos diretores hosi desizaun politika. Iha konkursu publiku nee ema hosi laran no mos hosi liur mai konkore hotu. Iha momentu neba loke konkursu publiku la haree ba koris politika, la haree ba ema hosi partidu A ka partidu B, maibe konkursu publiku puru nebe hare liu ba ema nia kapasidade no profesionalizmu.

Diretores kolokadu husi ema nebee pasa prova eskrita no prova oral i la haree ba politika. Faktus hatudu iha momentu neba iha ema hosi membru Partidu Demokratiku (PD) mos sai Diretor, pur ezemplu Diretor Henrique hosi PD, funsionarius barak mai hosi partidu hot-hotu ba tama iha Ministeriu justisa.

Tuir lei funsionalismu publiku, se diretor sira halo sala entaun tenki loke investigasaun hodi heree katak sira nia sala iha nebe. Hosi nee mak sai baze ba ministra para fo suspensaun ou haruka sira sai hosi funsaun diretor. bre

1 comentário:

Anónimo disse...

Domingos Sarmento ho Diretor sira seluk tan tenk liu hosu inspeccao ida hodi haree tui sira nia korupsaun. Ema barak dehan Domingos Sarmento ne'e ho Pedru Xavier halo korrupsi barak loiu!